‘The Joshua Tree’ o la dulce nostalgia del idealismo

Imagen de uno de los primeros conciertos de la gira de celebración por el 30 aniversario de TJT

2017 está siendo un año de celebración de un montón de aniversarios de discos icónicos que marcaron época. No hace mucho comentábamos por aquí el medio siglo de ‘The Doors’, y es también el 50 cumpleaños de otro gran clásico americano, pero en este caso de la costa este, el debut de la Velvet Underground & Nico, otro álbum de enorme influencia dentro del mundo del rock´n´roll. Y, vaya, del Sgt. Pepper´s de los Beatles, y de The Piper at the Gates of Dawn, el debut de Pink Floyd… 1967, el año del Verano del Amor, no podía sino engendrar todas estas criaturas maravillosas y otras muchas. No conviene recrearse en la nostalgia, dicen, pero, por otro lado, casi resulta inevitable caer en la tentación de detenerse un momento ante tamañas efemérides para reflexionar y recapacitar sobre el impacto de todos estos artefactos en la cultura popular del último medio siglo. Tiempo habrá de hablar, si no de todos, de algunos de ellos. Sin duda, lo merecen.

Pero este año también es el aniversario de otro disco emblemático más reciente y que está estos días de actualidad por múltiples razones, entre ellas por toda la controversia que se genera habitualmente en torno a la banda que le dio a luz: hablamos del 30 aniversario de The Joshua Tree, de U2. No hace tanto analizábamos por aquí el estado y las últimas desventuras de la banda irlandesa, en relación con su último disco –Songs of Innocence, primera entrega de un proyecto que incluye la publicación de una segunda parte que llevará por título Songs of Experience– y su  gira mundial, Innocence & Experience Tour. Comentábamos entonces el punto ciertamente crítico en el que se encontraba la banda respecto a su prestigio y reputación: cómo habían llegado a la extraña situación paradójica de seguir siendo una superbanda de éxito mundial que continua llenando estadios y al mismo tiempo haber entrado en un paulatino pero aparentemente inexorable proceso de pérdida de relevancia e influencia, del cual ellos mismos eran plenamente conscientes, hasta el punto de plantearse la gira y el propio lanzamiento del disco como un desafío sobre su vigencia y status.

Portada original del emblemático álbum de los irlandeses

En ese sentido, la gira ha sido un nuevo éxito, en cuanto a público, con prácticamente todos los conciertos sold out; pero, por otro lado, el disco ha pasado más bien sin pena ni gloria, en términos de repercusión musical, provocando la más absoluta de las indiferencias. Se suponía que en breve iban a sacar Songs of Experience cerrando así el ciclo conceptual del proyecto que aludía a ese dualismo consustancial a todo lo humano, y que previsiblemente presentarían en una segunda manga de la gira. Ese era el plan para volver a recuperar el prestigio perdido y actualizar su vigencia.

Pero, entremedias, se cruzó por el camino el aniversario del disco que les catapultó al estrellato y que les convirtió en la banda más grande del mundo. Ya lo habían celebrado hace una década, con ocasión del 20 aniversario, sacando una edición de lujo, con la consabida remasterización, descartes de última hora, caras B, DVD con un concierto en París de la gira mundial, etc. En fin, en asuntos de negocios U2 siempre han sido muy espabilados y han sabido sacarle su buen partido al tema de las reediciones, merchadising y demás productos. El tema no es ése. La cuestión es que no han sido capaces de resistirse a la tentación de intentar reverdecer laureles aprovechando el tirón del aniversario y, aparte de una inminente nueva reedición de superlujo del disco, la banda se ha embarcado en una nueva gira mundial con 33 shows en 9 países en la que el núcleo central del show es la interpretación íntregra del álbum, como se ha puesto de moda hacer últimamente, las 11 canciones seguidas, de Where the Streets Have No Name a Mothers Of The Disappeared. ¿Es esta la forma de recuperar la relevancia perdida, volviendo a salir de gira con un disco editado hace 30 años? La legión de críticos de la banda debe de estar brindando con champán reserva.

Sea como fuere, la efeméride está ahí, y a nosotros nos sirve de pretexto para revisitar el disco a la luz de su nueva puesta en escena, que, eso sí, como suele ser marca de la casa, una vez más es auténticamente espectacular. Y al hacerlo hay que empezar por las razones que los irlandeses han esgrimido para justificar el volver a sacarlo a la carretera, que básicamente se resumen en la supuesta similitud entre la atmósfera actual y la de mediados de los 80, cuando The Joshua Tree se gestó. Es decir, entre las semejanzas entre la época de Reagan-Thatcher y la de Trump-Brexit: polarización política, división social, crisis económica, manipulación mediática y, en resumen, mucha tensión y ansiedad con respecto al futuro. En ese sentido, el guitarrista The Edge decía en unas declaraciones que, de alguna manera, la situación actual era como una vuelta a esa era de cinismo y codicia.

The Joshua Tree fue la respuesta de U2 al zeitgeist del momento, y de ahí la supuesta pertinencia de su revisión. En un principio, el disco se iba a llamar Las dos Américas, ya que la banda estaba obsesionada con las dos caras, la mítica y la real, del país que por aquel entonces estaban descubriendo, y que para los irlandeses es una especie de tierra prometida. La primera tenía que ver con sus paisajes y espacios abiertos, y con toda la imaginería de esa idea de frontera sin fin que siempre han representado los EE UU; la segunda, con la América que ejercía su poder de forma subrepticia en la lucha contra el comunismo en el contexto del final de la Guerra Fría, en su controvertido papel en los diversos conflictos en curso en América del Sur y Centroamérica. De ahí nacen canciones Bullet The Blue Sky y Mothers Of The Disappeared, denuncias ambas de los pecados de la superpotencia en la región.

El álbum se abría con la proyección sonora de esa América idealizada, la de esos enormes espacios cinemáticos que parecen evocar permanentemente la idea de libertad y reinvención, como quizás la representaban para los primeros colonos. Ellos son la inspiración para las atmósferas de Where The Streets Have No Name y I Still Haven´t Found Where I´m Looking For, los dos primeros temas y singles junto con With Or Without You. Ambos resumen perfectamente el espíritu del disco, una mezcla de épica e idealismo, de romántico anhelo juvenil por satisfacer las ansias de libertad, señas de identidad de la banda por entonces, de las que posteriormente, en Achtung Baby, tratarían de desmarcarse. También, por cierto, el vídeoclip de I Still Haven´t Found… es muy representativo de ese espíritu, con la banda interpretando esa canción gospel por las calles de Las Vegas, el corazón de la Babilonia americana, con una estética austera, a medio camino entre los amish y los mormones, que contrasta con el lujo y el exceso de la capital mundial del juego.

A continuación, la balada With Or Without You, otro de sus temas más representativos, pinchado desde entonces en toda radio fórmula que se precie casi ad nauseam, junto con la mencionada Bullet The Blue Sky Running To Stand Still, sobre el impacto del consumo de heroína en el entorno del complejo de edificios conocido como Las Siete Torres en Dublín, cerraban una de las caras A más completas y redondas de la historia de la música pop, columna vertebral desde entonces del repertorio de la banda y cénit de su carrera. Hay una anécdota, por cierto, muy curiosa sobre como se produjo el proceso de selección del orden de las canciones. Resulta que se encargó de ello la mujer de Steve Lillywhite, productor adicional del disco, que acudió al rescate -como en haría en más ocasiones en el futuro- cuando el disco estaba estancado en las mezclas finales. Como se aburría durante el proceso, les pidió que le dieran algo para hacer y la tarea asignada fue la de ordenar los temas, la cual llevó a cabo con un olfato remarcable.

La cara B, sin embargo, recoge seis temas menores que en su momento completaban el disco de manera satisfactoria pero que desde entonces apenas han vuelto a tocar en directo hasta esta gira, con la excepción ocasional de In God´s Country y también Mothers Of The Disappeared, la cual, por ejemplo, tuvieron la osadía de tocar en Santiago de Chile, en una gira posterior, invitando a subir al escenario a las auténticas madres de los desaparecidos durante la dictadura de Pinochet para darles voz y visibilidad, en un concierto que, además, estaba siendo emitido en directo por la televisión pública para todo el país y que generó una enorme división.

Ahora, 30 años después, el álbum que marcó una época y encumbró a aquella banda dublinesa emergente a mediados de los años 80 vuelve a la vida para ajustar cuentas con un presente que parece involucionar retrotrayéndonos a un pasado de desconfianza y aislamiento que se creía superado. La polémica, una vez más tratándose de U2, está servida. ¿Es pertinente un flashback de tres décadas para intentar recuperar el idealismo perdido? La respuesta podremos conocerla el 18 de julio en el Estadio Olímpico de Barcelona, única fecha en España de la gira. O quizás volviendo a hacer una inmersión a fondo en el disco en cualquiera de las ediciones especiales por el treinta aniversario que salen a la venta el 2 de junio.

Lista de Reprodución Fórum: os nosos recomendados

Na Biblioteca Fórum seguimos con De Acordes, a nosa mostra bibliográfica dedicada á música. Así que para este mes, entre tódolos compañeiros elaboramos unha Lista con algúns dos nosos discos favoritos.

E como somos tan distintos, obtivemos unha selección realmente variada, na que vos atoparedes con temas chill out, post-metal, gypsy jazz, soul, folk, rock, pop, música popular brasileira e ata temas de película. Agardamos que vos guste.

O cantante e compositor de música soul Benjamin Duterde, coñecido polo seu nome artístico Ben L’Oncle Soul, era un apaixonado do soul e a música negra desde antes de nacer por herdanza materna. Comezou a súa carreira musical no 2004 nun grupo góspel chamado Fitiavana. Nos inicios da súa carreira en solitario facíase chamar Oncle Ben, pero en 2009 cambiouno, para evitar equívocos coa marca de arroz Uncle Ben’s. Ademais do soul, tamén lle gusta o hip-hop e colaborou, tanto no escenario, como compoñendo temas, con artistas como Oxmo Puccino ou Hocus Pocus. O seu primeiro álbum Ben L’Oncle Soul (2010) conta con cancións en inglés e francés, que desprenden bo humor e recrean as décadas dos 50, 60 e 70. Destacamos Little Sister, que tamén ten cunha versión en francés.

Pianista, compositor, contrabaixista, director de big band e activista contra o racismo, Charles Mingus, icona do jazz da segunda  metade do século 20, definía o jazz como “a música clásica negra”. Autodeclarado discípulo de Duke Ellington, este xenio musical só durou tres días na súa orquestra, pois o seu carácter irascible e temperamental tróuxolle numerosos problemas, causando mesmo confrontacións en medio de concertos. Mingus Ah Um (1959) é un dos seus discos cume, no que cada tema considérase unha clase de jazz, talento, furia e creatividade. Como  Goodbye Pork Pie Hat, un blues lento dedicado a Lester Young.

A banda británica Coldplay, lanzou en 2011 Mylo  Xyloto, o seu quinto álbum de estudo. Un traballo que “fala sobre dúas personaxes tentando atopar o amor e a felicidade nun mundo opresivo”. O disco comezou sendo acústico e foi evolucionando ata incorporar notas electrónicas. Paradise, o segundo sinxelo, foi escrito por Chris Martin para o gañador da séptima edición do programa The X Factor, pero o baterista Will Champion convenceuno de que deixala para o disco. O tema conta con dous vídeos musicais, un dirixido por Hype Williams (co que a banda non quedou del todo satisfeita), e o que vos deixamos a continuación, de Mat Whitecross, cuxa trama e concepto foron ideados por Chris Martin, quen interpreta ao home disfrazado de elefante que escapa do Zoo de Londres buscando o seu fogar.

Nacida a mediados dos 80, a banda estadounidense Neurosis ten un son moi orixinal e diverso, froito das súas variadas influencias (Joy Division, Pink Floyd e Black Sabbath entre outros). Desencadeantes da corrente post-metal, a súa música foi a base da carreira musical de grupos como Isis ou Cult of Luna. The Eye of Every Storm (2004), o seu oitavo álbum de estudo, é considerado a obra mestra do grupo, sendo máis melódico que os seus traballos anteriores. Destacamos Left To Wander.

Se queredes descubrir os álbums que seleccionamos para vós e levalos en préstamo, lembrade pasar pola Biblioteca Fórum. Pero mentres, aquí tedes a Lista de Reprodución ao completo:

Adele – All I Ask. Antonio Vega – Lucha de giantes. Aretha Franklin – I Say a Little Prayer. Ben L’Oncle Soul – Little Sister. Bruce Springsteen – Thunder Road. Bruno Mars – Locked Out Of Heaven. Caetano Veloso – Você é linda. Carlos Núñez – Alborada de Rosalía. Charles Mingus – Goodbye Pork Pie Hat. Coldplay – Paradise. Compay Segundo – Anita. Cult of LunaCircle.  Edith Piaf – Non, Je ne regrette rien. El Kanka – A desobedecer. India Martínez – Los Gatos no Ladran. Iván FerreiroTurnedo. John Legend – Start a Fire. La Bien Querida – A.D.N. Iron Maiden – The Wicker Man. Mika – Happy Ending. Muchachito – Me tienes frito. Neil Diamond – Sweet Caroline. NeurosisLeft to Wander. Nina Simone – Since I Feel for You. Queens of the Stone Age If Only. Red Hot Chili Peppers  – By the Way. Venus in Motion – This Woman. ZazCette Journée.

Concerto homenaxe a Carlos Casares – Xardín Desordenado

Na mostra “De acordes”, e dentro do programa “Ler Conta Moito”, temos a sorte de contar con Xardín Desordenado en concerto.  A cita será o luns 8 de maio ás 19:30 horas na Biblioteca do Fórum Metropolitano.

O grupo foi creado en Vigo no ano 2011, cando comezaron a percorrer bibliotecas e librarías buscando palabras ás que poñer música e chámase así así por unha  expresión que utiliza Daniel Salgado nun dos seus libros.  Como resultado da procura, realizando unha selección segundo o que lles provocaban os poetas, e logo levan os textos ao seu terreo, o jazz. Este traballo conta cunha unha dificultade engadida, pois o grupo evita tratar textos que xa foron musicados por outros.

O obxectivo de Xardín Desordenado é promover a poesía galega. De feito no seu primeiro traballo, chamado coma o grupo, escolleron quince poemas de homes poetas, que acompañaron de instrumentos acústicos; mentres que no segundo, Aprendendo a ladrar, reúnen cancións compostas sobre textos de poetas galegas, dende Rosalía a autoras contemporáneas, coma Carmen Krukemberg, Marica Campo, Olga Novo, etc.

Aquí a súa versión de Neno, de Manuel María:

No concerto renderán homenaxe a Carlos Casares, escritor a quen este ano se lle adica o día das Letras Galegas. Nel incluirán textos ben coñecidos do autor, como “A Galiña Azul” ou “Un Polbo Xigante”, pero tamén poemas non publicados ata agora en libros. Iso sí, os textos irán aderezados con moito swing, moito blues e moita bossa nova.

Agardámosvos o luns 8 de maio ás 19:30 h, cando teremos o pracer de escoitar a Santiago Ferragud, Marlene Rodrigues, David Outomuro, Lorenzo Boo e Isaac Garabatos.

E se non podedes vir, ou quedades con ganas de escoitalos de novo, o mércores 10 de maio á mesma hora, estarán na Biblioteca de Estudos Locais.

Concerto do Coro Xove da Orquestra Sinfónica de Galicia

O venres 5 de maio ás 18:30 h no Auditorio do Fórum Metropolitano teremos o pracer de escoitar ao Coro Xove da Orquestra Sinfónica de Galicia.

Xa tivemos a sorte de coñecer a oito dos seus membros no encontro Cantando coa Sinfónica, do pasado 24 de abril.

IMG_4523

De esquerda a dereita: Sabela, Paula, Laura, Laura, Maikol, Lucas, Helena e María.

Nel os rapaces contáronnos qué é para eles o Coro, compartiron anécdotas e vivencias do tempo que levan no mesmo. E sobre todo, fixéronnos partícipes da súa paixón pola música, e do compañeirismo e a amizade que hai entre eles. O seu amor polo coro e a boa sintonía reinante, fan que non importen as distancias (algúns membros veñen de Monforte ou León), o importante é cantar, e mesmo o fan nos descansos dos ensaios.

Pode que parte da maxia, consista en que  non teñen que sobresaír uns sobre os outros, senón que o que se busca é un empaste de voces, unha boa sintonía, algo que sen dúbida conseguen.

Todos falaron do que lles aporta, o que melloraron desde que comezaron e como lles compensa o traballo extra de asistir aos ensaios os sábados pola mañá, ou mesmo ir cantar despois da súa graduación. Outra mostra do que lles gusta a música é que moitos o compaxinan tamén co Conservatorio; no coro hai grandes violas, pianistas, etc.

O pase de diapositivas require JavaScript.

A paixón polo Coro é algo que teñen en común co seu director Daniel García Artés, que comezou no Coro aos 19 anos, e que desde fai dous leva a batuta en solitario; e coa súa coordinadora, María, que leva máis de 20 anos nel.

Do que non cabe a menor dúbida é do seu talento, pois tres dos que nos acompañaron, Laura, Helena e Lucas, xa forman parte do Coro de Adultos da OSG.

Nós tivemos a oportunidade de escoitalos cantar un par de temas. Pero esta vez, no Auditorio do Fórum estará o coro ao completo, e ollade o programa que teñen preparado:

.: Odi et amo – Carl Orff

.: If music be the food of love – Henry Purcell

.: Ave Verum Corpus – W. A. Mozart

.: When you wish – Leigh Harlile (arr. Daniel G. Artés)

.: I Will follow him – Franck Pourcel, Paul Mauriat (arr. Daniel G. Artés)

.: Creep – Radiohead (arr. Daniel G. Artés)

.: One day more – Claude-Michel Shönberg (arr. Mark Brymer)

.: Bohemian Rhapsody – Freddie Mercury (arr. Daniel G. Artés)

.: Fix You – Cold Play (arr. Daniel G. Artés)

Como podedes ver, abarcan tanto música clásica e contemporánea, coma pop, e é que aínda que agora só está Daniel (que revolucionou o coro ao incluir temas máis coñecidos), o coro tivo antes outros directores: José Antonio García Mato, Fernado López Briones e José Ramón Rodríguez Castellanos, e as preferencias de cada un por un estilo, deixou en herdanza un repertorio moi amplo e variado, que lles permite achegarse a todo tipo de público.

Se queredes pasar unha tarde escoitando boa música, non vos perdades o Coro Xove da OSG. Agardámosvos!!