Con motivo do Día das Bibliotecas (24 de outubro) e para promover a lectura e o emprego de materiais audiovisuais en lingua galega, o Servizo de Normalización Lingüística do Concello da Coruña organiza o AgoraSón 2019, con Xurxo Souto, Lydia Botana e Vudú en concerto. Dende Bibliosons poidemos conversar un anaquiño cun dos protagonistas.
Antes de nada Xurxo, moitas grazas por atendernos e parabéns por ese recente premio Facer País da Asociación Val do Láncara pola túa difusión da cultura galega entre a mocidade. O Premio xa outorgado noutras ocasións a persoeiros e colectivos coma Díaz Pardo, Xosé Manuel Beiras, Xosé Neira Vilas, o diario A Nosa Terra, a Mesa pola Normalización Lingüística ou Margarita Ledo Andión. Qué significa este recoñecemento para ti?
Realmente non sei por que mo deron, mais estou moi contento. Xusto o día da entrega cumpriranse XXV anos da noite na que inventamos en Chantada o bravú. Gustaríame que fose pois un recoñecemento colectivo a todos aqueles grupos que entón decidimos crear música para xente nova en galego, rachando tópicos e con moita distorsión. Tamén quero que sexa unha nova homenaxe ao meu mestre, o poeta Manuel María, a quen tiven a sorte de tratar nos anos que viviu na Coruña. El foi o referente maior do que significa “facer país”.
Recentemente tamén ves de presentar na Coruña e en Oleiros o teu sétimo libro A gran travesía de Chiruca Macallás. O libro narra a viaxe en barco desde o Gran Sol ao mando dunha muller, Mercedes, patroa de pesca que tamén foi vocalista do grupo ForzA dozZe. Con qué intención creas este personaxe con tanta forza de muller e música?
Porque o talento das mulleres nestes dous eidos, a música e o mar, foi durante moito tempo invisible. Penso que a literatura, polo que ten de reflexión profunda, é un bo camiño para comezar a derrubar tanto tópico escuro.
Aproveito para recomendar un libro que sairá á venda en breve: “Músicas Galegas Ilustradas”, de Laura Romero, a baixista do grupo Zënzar, no que esta artista -tamén é ilustradora- homenaxea a moitas mulleres, mestras verdadeira na arte sonora.
Anotado queda Xurxo. Ti es escritor, cantante, acordeonista, actor, director e locutor de radio. Pero se por algo es tremendamente coñecido é por ser vocalista da banda de rock bravú Os Diplomáticos de Monte Alto entre os anos 1990 e 2001.Canto que ver tivo na túa faceta de músico o teu avó Manuel fundador da Orquestra Os Satélites da Coruña?
Moitísimo. Cando eu era pequeno o meu avó, Manuel Eiroa, xa estaba retirado dos escenarios, mais sentía o respecto con que o trataban os seus compañeiros de profesión. Para min foi un modelo, porque tiña unha visión cosmopolita do mundo e da música. Na casa tiñamos moitos discos de jazz, de sons tropicais, de big-bands norteamericanas. Mais, ao mesmo tempo, valoraba moito a cultura máis próxima. Era de Perillo, sabía das cousas da ría e das cousas do mar. Cantaba regueifas nos casamentos e coñecía moi ben a música tradicional galega. Moito antes de n’Os Satélites, con dezaseis anos xa tocaba n’Os Canosa de Dorneda.
Sendo eu dos 80,teño pasado moitas tardes despois de vir da escola vendo os debuxos coa mña irmá pequena, así que a pregunta é obrigada para min, qué opinión che merece a Xeración Xabarín e todo o movemento musical que se creou arredor dela?
Marabillosa. A Televisión de Galicia foi creada para promocionar e divulgar a lingua e a cultura galega. Tras varios anos de perguizas fixo algo tan elemental como gravar unha serie de vídeos de grupos que cantaban en galego e , inmediatamente, o programa converteuse nun auténtico éxito. Un verdadeiro que deixou pegada en toda unha xeración.
Agora cómpre que os grupos de hoxe conten con esa mesma posibilidade de promoción que tivemos nós. Somos un pobo de artistas. E o deber da Televisión de Galicia ( insisto, para iso foi creada) é divulgar tanto talento.
E para ir concluindo, o cartaz do AgoraSón 2019 é cando menos chamativo, vas compartir escenario con Lydia Botana e Vudú, de onde saiu esta simbiose?, pódesnos adiantar algo do que nos imos atopar?
Xa nos coñeciamos, coincidimos nunhas xornadas en Carballo e xurdiu a posibilidade de facer un evento conxunto. Vai ser unha apoteose da creatividade e das músicas das mulleres. Vudú e Lydia desenvolven dende hai tempo cadanseu proxecto poderoso. Dentro desta dinámica, eu farei unha primeira achega a un xénero até o de agora case descoñecido, “a música de traballo das mulleres do mar”. E para isto, alén de Lydia e Vudú, precisarei da colaboración, ou sexa do canto, de todas as persoas presentes. Adiántoche un berro: “Medre o Mar ( das Mulleres do Mar !”.
O Agorasón, organizado polo Servizo de Normalización Lingüística do Concello da Coruña é unha iniciativa gratuíta e aberta á veciñanza que procura promover a lectura en lingua galega, así como proporcionar alternativas de lecer na poboación moza e adulta e promocionar a música na lingua do país. Pensas que nos tempos que corren son máis necesarias alternativas coma esta? Qué opinión che merece o panorama musical galego na actualidade?
O panorama musical galego é extraordinario, unha “selva diversa” chea de propostas creativas. O único problema é que non se coñecen. Xa falamos da Televisión de Galicia. Na Televisión Española, soan moitas cancións en inglés ( o que me parece ben), mais é imposible escoitar unha canción en galego ( o que me parece moi mal). Mais o talento sempre trunfa,mesmo diante da indolencia dos grandes medios de comunicación. Velaí o caso, por exemplo, dunha gran artista coruñesa, Sés. Foi quen de chegar a un público maioritario, á marxe das canles habituais, conquistando seguidoras e seguidores, concerto a concerto, persoa a persoa.
E por último, para pechar a conversa a bo ritmo, gustaríanos que nos deixaras a túa recomendación musical
Vou deixar moitas. Ademais de Lydia Botana e Vudún, Mercedes Peón, Uxía,Sés, Ugia Pedreira, Guadi Galego,Susana Seivane, MJ Pérez, Rosa Cedrón…a música galega viaxa polo mundo con voz de muller.
Moitísimas grazas Xurxo e parabéns polos éxitos!!!
Lembrade que a cita é mañá venres 25 ás 21 H. no Auditorio do Centro Ágora.
E para os que aínda no tedes entrada só tedes que pasarvos por calquera centro da Rede de Bibliotecas Municipais da Coruña, os convites repártense pola retirada de libros, música e/ou cine en galego.
Bibliosons 