O folclore e a música popular non só existe, senón que tamén resiste. Moitos e moitas artistas descobren a súa catarse creativa no mundo rural, onde reside o folclore tradicional. Esta fonte de inspiración failles viaxar ó pasado para conectar co presente. Unha viaxe temporal que podemos escoitar como o espírito ancestral casase coa vangarda. Non tratan de continuar a viaxe do folclore tradicional e a música popular por un sendeiro recto, inmune o paso do tempo, senón todo o contrario, experimentan novas rutas que se desvían do camiño ou incluso de difícil acceso, para traelas a unha nova era.
As Bibliotecas Municipais de A Coruña destacan unha serie de artistas (non están todas as que son, pero si son todas as que están) que experimentan e alteran a música popular e conseguen un prefecto diálogo entre xéneros e xeracións.
Mercedes Peón
Compositora, produtora, cantante e instrumentista galega. Peón é unha das artistas máis importantes e valoradas do noso país. Figura fundamental da escena etnocontemporánea europea. Dende pequena mostrou interese pola tradición oral e o folclore galego, fundamentalmente pola súa aldea materna, Oza dos Ríos. Leva anos renovando a música tradicional dun xeito orixinal. Sen dubida, é unha das artistas máis vangardistas da nosa época.
Baiuca
Alejandro Guillán, natural de Catoira, é o álter ego de Baiuca. Un proxecto musical revolucionario que redefine o folclore tradicional galego. Poderíamos encadralo no xénero folktrónica, é dicir, a mestura ou fusión de elementos da música tradicional con electrónica. Etiquetas a parte, a súa música achega a nosa tradición galega á un son coetáneo e de vangarda. Parte do noso patrimonio popular, como poden ser: as muñeiras, xota, pasodobre, mazurca, maneo, etc., e instrumentos como: cunchas, pandeiretas, gaitas frautas… ou mesmo as voces tradicionais, asócianse con sintetizadores, caixas de ritmo e programación. É unha proposta orixinal que realmente chega ao público e traspasa fronteiras.
Rodrigo Cuevas
Cantante, compositor e provocador asturiano. Defínese como un “axitador folclórico e sex-symbol da copla”, en clave de humor, para facer chegar unha mensaxe seria. Rodrigo é un músico transgresor que defende un proxecto atrevido e sen vergoña no que une o folclore popular con ritmos de vangarda. Esta mestura, tradicional e vangardista, tamén é visíbel na súa proxección estética. Detrás de Rodrigo Cuevas hai un traballo de arquivo, estudo das nosas raíces e apoloxía do rural. Un artista único que dará moito que falar.
Lorena Álvarez
Compositora asturiana que non só reivindica a música popular, senón tamén a vida no rural. A sinxeleza coa que parece que se expresa e crea a súa obra é a que fai o verdadeiro vínculo co folclore tradicional máis aló, de atreverse a mesturar pop con xotas, pasodobres, muñeiras, etc. A súa proposta está chea de humor, poesía e pon en valor as cousas pequenas que lle rodean.
Soleá Morente
Filla do cantaor Enrique Morente, Soleá, xoga a fusionar e expandir a súa música. Partindo do flamenco como base recondúceo a outros estilos como o pop, rock ou psicodélica. Non só se centra no flamenco, tamén se atreve con tango arxentino, sevillana, fandango ou a granaína. Como o seu pai, o mestre Morente, canta poemas de Antonio Machado ou de Federico García Lorca. É unha librepensadora do flamenco e das súas posibles fusións.
Lila Downs
Chavela Vargas chegou afirmar, despois de ver a Lila Downs sobre un escenario, que xa podía morrer tranquila. Downs é unha cantante, compositora, produtora e actriz mexicana. A súa obra ten un tratamento contemporáneo do folclore. Con naturalidade mestura o vello e o novo, unha voz atronadora e unha voz doce. A parte de cantar en español e inglés, tamén interpreta melodías en diversos idiomas nativos do seu país, como mixteco, zapoteco, maya, purépecha e náhuatl. Reivindica as súas raíces mexicanas e a dos pobos indíxenas, sobre todo a música rexional de Oaxaca, o seu pobo natal.
Nícola Cruz
É un dos principais referentes do xénero folktrónica latina, mestura folclore andino con música electrónica. Aínda que Cruz naceu en Francia, actualmente está afincado en Quito, Ecuador, de onde son as súas raíces e inspiración. Mostra unha gran sensibilidade pola música ancestral dando nova vida os instrumentos tradicionais dos Andes que renova a partir dos métodos de produción actuais.
Calexico
Banda estadounidense de Tucson, Arizona, de flok-rock americano. Calexico caracterízase polo os seu estilo ecléctico no que une variedade de estilos, destacando o folk do suroeste de Estados Unidos e do norte de México. A diversidade cultural dos compoñentes dá credibilidade o seu discurso de achegar culturas e diluír fronteiras. Canta á inmigración e a todas esas comunidades de xente que se instalou no país en busca do soño americano, en definitiva, intentan mostrar que da diversidade saen cousas marabillosas, como a súa música.
Jambinai
Trío coreano que xurdiu en Seúl, na Universidade Nacional de Artes de Corea, onde estudaban música tradicional. Compoñen música instrumental feita con instrumentos milenarios, en risco de extinción, e coetáneos (guitarra, baixo e batería). Mesturan sons do pasado con hardcore, a fraxilidade co heavy. Unha proposta moi interesante e atípica que merece ser escoitada. Confesan que a súa inspiración vénlles dos sentimentos de angustia, enfado e illamento que lles xeran as forzas conservadoras que queren controlar ás novas xeracións.
Fuerza nueva
Fuerza nueva é o incendiario e revolucionario proxecto formado por Los Planetas e Niño de Elche. Recuperan a verdadeira orixe de cancións populares, as despoxan da súas connotacións ideolóxicas e proporcionan novas lecturas. Xogan a alterar símbolos. Remozan himnos como o de Andalucía (“Santo Dios”), “El Novio de la muerte” (canción que naceu como un cuplé, e que para moitos e moitas é o himno da Lexión), o himno oficial dos xitanos ou o himno de Cataluña, “Els Segadors”, que adaptan baixo o título “Canción para los obreros de Seat”. Aínda que non o pareza, súa intención non é, en ningún caso, provocar, senón baleirar de ideoloxía para que poidan ser escoitadas cunha mentalidade aberta.
Existen temas que xenaran tabús e controversias na sociedade e Francisco Contreras Molina, Niño de Elche, é un dos artistas que a través dos seus proxectos (xa sexa en Fuerza nueva ou en solitario) nos axudan a reflexionar e xerar diálogo.
Caxade
É o proxecto persoal de Alonso Caxade quen estudou acordeón no Conservatorio Profesional de Música de Pontevedra e Educación Musical, ademais, ten o Posgraduado de Música Tradicional Galega. Ca súa banda, fusiona folclore tradicional galego con pop. Define a súa música como un conxunto de estilos que crean un propio. Mostra unha gran consideración polo mundo rural e o noso patrimonio cultural tradicional. Detrás de súa obra hai un discurso irónico e reivindicativo.
Davide Salvado
Artista galego que converte a música tradicional galega en universal grazas o seu arte e unha gran posta en escena. Salvado é rural e folclórico, pero tamén amigo da provocación e o desconcerto. Foi capaz de atopar o seu propio estilo agrogay, como se define, que se move entre a vangarda, a tradición e a provocación. Salvado presenta un folclore tradicional onde mestura sen medo todas as súas influencias para engrandecer os cantares ancestrais.
Omar Souleyman
Natural de Ras al-Ayn, da rexión nordés de Siria. Comezou no eido da música na década dos noventa. Pasou de cantar nos festexos nupciais por encargo a converterse na estrela máis grande do Medio Oriente. Hoxe, é un músico de fama internacional. Dende pequeno, Souleyman, cantou cancións tradicionais de dabke, base da súa obra, que mestura co estilo iraquí de música choubi e letras kurdas. Este folclore axítase con electrónica producindo unha gran cantidade de cancións cun estilo frenético. É un son estraño e exótico para os oídos occidentais, oídos os que Omar Soleyman non parece estar moi interesado en compracer, aínda así, colleita moi boas críticas a nivel mundial.
Bibliosons 